Vijf punten waar gezondheidsorganisaties mee aan de slag kunnen.
Aan de slag
1Onderschrijf de visie
Spreek je actief uit voor de visie om naar een verhouding van minimaal 60% plantaardige en maximaal 40% dierlijke eiwitten te bewegen. Zorg dat je visie in lijn is met de adviezen van het Voedingscentrum (Schijf van Vijf) en de Gezondheidsraad (Richtlijnen goede voeding). Maak dit expliciet in communicatie. Het betreft een verschuiving naar een gezond eetpatroon met verhoudingsgewijs méér plantaardig dan dierlijk. Dit betekent dus niet noodzakelijkerwijs vegetarisch of veganistisch, al is dit uiteraard wel een optie voor diegenen die verder willen gaan. Daarnaast erkennen we en houden we rekening met een andere voedingsinname bij specifieke groepen, bijvoorbeeld zwangere vrouwen, vrouwen die borstvoeding geven, kwetsbare ouderen en iedereen die door ziekte of door een kwetsbare gezondheid voedingszorg op maat moeten krijgen. We volgen hierbij diëtistische voedingsrichtlijnen en medische richtlijnen.
2Formuleer doelstellingen en maak beleid
Formuleer doelstellingen en maak deze onderdeel van het beleid voor de transitie naar meer plantaardige en minder dierlijke eiwitten en hoe hierop in te zetten door jouw organisatie. Dit kan in sommige gevallen in relatie tot consumptie en voedselomgeving (straatbeeld, aanbod en promotie) - denk bijvoorbeeld aan een ambitie om 80% plantaardig aanbod op te nemen in het bedrijfsrestaurant in 2030. In andere gevallen zal het gaan om informeren (adviezen en recepten). De ambities kunnen worden bekrachtigd door ze op te nemen in beleid of door ze vorm te geven door middel van een strategische actie. De transitietheorie kan hierbij als effectieve basis fungeren.
3Vind aansluiting bij bestaande initiatieven
a) Diverse initiatieven die inzetten op een meer plantaardig en minder dierlijk eetpatroon in de zorg zoals Toekomstproef (dat bijdraagt aan de klimaatdoelen van de Green Deal Duurzame Zorg 3.0) en Goede Zorg Proef Je (dat aansluit bij het Nationaal Preventie-Akkoord, Green Deal Duurzame Zorg 3.0 en het integraal Zorgakkoord). Gebruik deze initiatieven om eigen activiteiten vorm te geven. Op de initiatieven pagina staan de activiteiten die passen binnen de ambitie van dit handvest ter inspiratie. b) Bestaande coalities en allianties, zoals Gezonde Generatie, Federatie voor Gezondheid, Goede Zorg Proef Je, en Groene Zorg Alliantie om te werken aan eigen doelstellingen. c) Diverse benchmarking- en monitoringtools die kunnen bijdragen aan het inzichtelijk maken van het behalen van doelstellingen. d) Initiatieven zoals de Nationale Week Zonder Vlees en Zuivel, de Verspillingsvrije week en de Bean Deal.
4Deel kennis
Zet gezamenlijk in op het delen en ontwikkelen van kennis en vaardigheden t.b.v. een duurzaam en een gezond eetpatroon, met in het bijzonder aandacht voor de transitie naar gezonde eetpatronen met meer plantaardige en minder dierlijke eiwitten. Denk hierbij aan een meer plantaardig eetpatroon in het curriculum voor de opleidingen voor chefs, diëtisten, voedingsassistenten en relevant zorgpersoneel in samenspraak met de landelijke beroepsorganisaties.
5Neem voedselomgeving als focus
De voedselomgeving (aanbod, promotie, straatbeeld) is, samen met voedselvaardigheden en voedselcultuur, de belangrijkste bepaler van ons eetgedrag. Idealiter ligt de nadruk, in plaats van enkel op informatie, op het aanpassen van de omgeving (aanbod, promotie en straatbeeld) waarin we als consument onze eetkeuzes maken, zodat de gezonde en duurzame (en dus ook plantaardige) keuze de gemakkelijke en betaalbare keuze wordt. Natuurlijk verschilt het per organisatie wat binnen de invloedsfeer ligt en zullen sommige organisaties vooral het informeren als mogelijkheid tot beïnvloeding hebben. De organisaties die niet zelf een voedselomgeving hebben kunnen informeren over het belang van de voedselomgeving en over hoe we als consument beïnvloed worden door wat er aangeboden wordt. Bewustwording over de sturende invloed van de omgeving is een kans om de weerbaarheid van de consument tegen ongezonde en niet-duurzame keuzes te vergroten. De webtraining en Checklist van de Richtlijn Eetomgevingen van het Voedingscentrum kan een mooie start zijn om prioriteiten te stellen voor de voedselomgeving.